Medezeggenschap en participatie dragen bij aan een beter functionerende organisatie. Ondernemingsraden in zijn klassieke vorm kampen met knelpunten die legitimiteit en voortbestaan mogelijk in gevaar brengen. Zowel organisaties, bestuurders als ondernemingsraden zijn op zoek naar vernieuwende oplossingen die passen bij de huidige en toekomstige arbeidsverhoudingen. MZ Services in samenwerking met IMPACT en Mind the People vinden dat het tijd is om de medezeggenschap eens goed onder de loep te nemen en terug te gaan naar de bedoeling. Hierbij richten we ons op zowel het oplossen van knelpunten, vernieuwen als op communicatie & campagne; medezeggenschap wordt modern, duurzaam en toekomstbestendig.

Analyse

We leven in een snel veranderende wereld waar organisaties flexibel in moeten mee bewegen. Dit heeft consequenties voor de manier waarop zij zich moeten organiseren. Er ontstaan andere, kortere, flexibele dienstverbanden. Er is meer doorstroom, minder hiërarchie, meer participatie. Er ontstaan nieuwe organisatievormen: netwerkorganisaties waar samenwerken en kennis delen essentieel zijn. In deze wereld is de medewerker steeds mondiger en heeft hij de behoefte om betekenisvol werk te doen. Het opleidingsniveau stijgt, individualisme neemt toe en er is meer diversiteit in de beroepsbevolking.

De medezeggenschap uit de jaren ‘70 past in steeds mindere mate bij deze wereld. Dit is merkbaar doordat medewerkers zich niet meer vertegenwoordigd voelen door de medezeggenschap. De hoofdboodschap spreekt niet (meer) aan. Medezeggenschap heeft een stoffig imago, aan OR lidmaatschap kleven vooroordelen waardoor er minder mensen zich kandidaat stellen. Bovendien hebben mensen geen zicht op de mogelijke voordelen die deelname voor henzelf zou kunnen hebben. Er ontstaat beroepsmedezeggenschap dat de instroom van nieuwe ideeën beperkt. Daarnaast ziet de organisatie het vernieuwen van de medezeggenschap vaak ook niet als een meerwaarde en het ontbreekt aan een goeroe die deze meerwaarde wel laat zien en inspireert tot veranderen. Ook de rol van de vakbonden verandert. De focus en aanpak van de vakbonden en de OR’en liggen soms ver uit elkaar.

Conclusie

‘De context – maatschappij, arbeidsverhoudingen en organisaties – waarin medezeggenschap oorspronkelijk werd vormgegeven is veranderd en medezeggenschap is niet meebewogen of doorontwikkeld’

Doel

Met het programma als geheel willen we het nieuwe spanningsveld tussen werkgever en werknemer inzichtelijk maken zodat zeggenschap (bestuurder, P&O) en medezeggenschap met elkaar in gesprek kunnen over de rol van de medezeggenschap en de invulling van deze rol.

Wat gaan we doen

Mini-documentaire
Met een nieuw instrument gaan we terug naar de bedoeling van mede-zeggenschap. In een voor internet geschikte mini-documentaire onderzoeken we die bedoeling door een filosoof, een bioloog, organisatiewetenschapper, gedrags-psycholoog, software engineer (logica) en specialisten uit de medezeggenschapspraktijk aan het woord te laten. Afhankelijk van de kennis die wordt opgedaan in de interviews, worden inzichten, kennis en inspiratie online beschikbaar gesteld.

Campagne materiaal
Deze inzichten, kennis en inspiratie wordt online beschikbaar gesteld en dienen tevens als basis voor het te ontwikkelen verkiezingsmateriaal. We gebruiken daarvoor filmpjes, kunst, infographics, online games en ander materiaal. De strekking van de campagne zal zijn: “Geloof jij in medezeggenschap en de meerwaarde voor organisatie, medewerker en jou zelf? Ben jij een vernieuwer? Creëer samen met de zeggenschap de organisatie van de toekomst.”

Na installatie van de nieuwe OR is er materiaal beschikbaar om via training, begeleiding en intervisie het gesprek binnen de OR te voeren en een vernieuwingsslag te slaan; ‘hoe zien we wezenlijke vernieuwing en hoe gaan we dit realiseren?’

Live event
We organiseren als kick off een live event voor de gehele organisatie waarbij we spreken over de bedoeling en de vernieuwing van medezeggenschap, je kunt direct fysiek deelnemen of via een online omgeving. Denk bijvoorbeeld aan een inspiratiesessie, forumdiscussie of debat tussen huidige medezeggenschap en zeggenschap.

Onze vervolgaanpak

Onze aanpak is erop gericht de partijen die ertoe doen bij communicatie & campagne en vernieuwing bij elkaar te brengen. Hierbij doelen we op ondernemingsraad, bestuurder en P&O. Ook is een rol weg gelegd voor de medezeggenschapsprofessional, ambtelijk secretaris; deze is immers de constante factor in medezeggenschap en kan vanuit die rol een aanjager van vernieuwing zijn.

Start van de aanpak is een inspiratiesessie met als doel gezamenlijk betekenis te geven aan de verandering, vernieuwing en een gemeenschappelijk beeld creëren. Het gezamenlijke beeld, de betekenis van de verandering leidt vervolgens tot het formuleren van een gedeelde ambitie van vernieuwing; hoe zou de medezeggenschap er bij ons, gezien in- en externe macro, meso en micro ontwikkelingen uit moeten zien? Hoe zou deze zich moeten ontwikkelen?

Vragen die voorafgaan aan het formuleren van de ambitie zijn onder andere; waarom is vernieuwing van medezeggenschap wat ons betreft van belang? Wat is wat ons betreft de bedoeling van medezeggenschap en hoe komen we tot vernieuwing ervan?

Als goede ‘warming-up’ voor de inspiratiesessie stimuleren we het scenario-denken door middel van workshops. Dit is vooral bedoeld om het voorstellingsvermogen op te rekken. Vanuit drijvende krachten brengen we scenario’s in beeld. Een dergelijke werkwijze borgt alvast een stuk commitment en betrokkenheid aan de voorkant van het proces.

De vervolgsessies staan in het teken van:
1. Governance: komen tot een code: wat verwachten we van de nieuwe medezeggenschap(pers), hoe gaan we met elkaar om, welke competenties zouden we in huis moeten hebben of ontwikkelen, welke inspanning hoort daar van betrokkenen bij?
2. Komen tot doelen en bijbehorend plan van aanpak.
3. Komen tot een set randvoorwaarden en toetsings-criteria; waaraan zou, wanneer we onze bedoeling in ogenschouw nemen, de vernieuwde medezeggen-schap moeten voldoen

MIND THE PEOPLE & MZ SERVICES & IMPACT

Mind the People, MZ Services en IMPACT willen samen met haar stakeholders deze bewustwordingscampagne ontwikkelen. Mind the people ontwikkelt bewustwordingscampagnes voor vraagstukken in organisaties en maakt in campagnes gebruik van kunst, gaming, wetenschap en sociale platforms om medewerkers te inspireren tot innovatie. MZ Services begeleidt organisaties en ondernemingsraden bij vraagstukken op het gebied van arbeidsverhoudingen en medezeggenschap. IMPACT coacht ondernemingsraden en organisaties in hun proces naar vernieuwende medezeggenschap en medewerkersparticipatie. Ook de medezeggenschapsprofessional krijgt hierbij een rol, zodat de vernieuwing duurzaam verankerd wordt.

Meedoen?

Graag! We zoeken ondernemingsraden, bestuurders, medezeggenschapsprofessionals en vooral nieuwe denkers ter inspiratie, om te klankborden, om als pilot te dienen en een borrel op de goede afloop te drinken… we horen graag van je!

Contact:

MZ Services: Walter Gouw (wgouw@mzservices.nl) & Didi Verhagen (dverhagen@mzservices.nl 013-467 65 97

Mind the people: Ilja van den Berg (ilja.van.den.berg@mindthepeople.nl) 06-412 352 90

IMPACT: Stephany Linthorst (info@sl-impact.nl) 06-37 55 45 41