Kennis is kracht

Patrick Hüngens           Jan van Harten

We worden ouder. Wisselen vaker van baan. Hierdoor passen de huidige pensioenregels niet goed meer bij deze tijd. Het nieuwe pensioenstelsel, de Wet Toekomst Pensioenen (WTP), werd onlangs aangenomen door de Eerste Kamer. Organisaties die pensioen opbouwen bij een pensioenfonds, hebben tot 1 januari 2025 om de transitieplannen, het plan van aanpak op orde te brengen. Andere organisaties moeten er 1 oktober 2026 uit zijn. Uiterlijk op 1 januari 2028 moeten de nieuwe pensioenafspraken ingaan. 

OR heeft instemmingsrecht

Die data lijken ver weg. Maar een goed begin is ook in dit geval het halve werk. Jan: “De wetswijziging heeft gevolgen voor werkgevers, werknemers, pensioenfondsen en verzekeraars. Organisaties zijn verplicht om een transitieplan te maken om de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel in goede banen te leiden.” Patrick vult aan: “OR-leden moeten hiermee instemmen. Het is belangrijk op tijd te beginnen met de voorbereidingen.” 

Van oud naar nieuw

Jan: “Straks krijgt iedere Nederlander een eigen pensioenpot. De inhoud van jouw pot bepaalt hoeveel geld jij na je pensioenleeftijd krijgt. Er zijn twee soorten regelingen: de solidaire en de flexibele. Bij een solidaire pensioenregeling is er één uniform beleggingsbeleid waarbij de uitvoerder, een pensioenfonds of verzekeraar, voor iedereen op dezelfde manier belegt. Als deelnemer aan deze regeling heb je geen keuze of invloed op bijvoorbeeld het risico of rendement. Bij de flexibele pensioenregeling oefen je als werknemer zelf invloed uit op de hoogte en inhoud van je eigen pensioenpot.” Patrick: “Je zit, bijvoorbeeld door bepaalde beleggingskeuzes, zelf aan het stuur van je financiële toekomst. Het gaat bij die keuzes om grote bedragen en om enorme persoonlijke belangen. En dus is het verstandig om tijdig te weten wat die keuzes inhouden en wat de mogelijkheden zijn om hier invloed op uit te oefenen.” 

OR aan zet

Welke regeling het wordt, bepaalt de werkgever. De OR moet instemmen met wijzigingen die te maken hebben met pensioenregelingen bij bedrijven. Dus hebben organisaties de komende tijd hun OR nodig. Patrick: “Het is je taak als OR om de belangen van de achterban zo goed mogelijk te behartigen én ervoor te zorgen dat de afspraken die gemaakt worden de doelstellingen van de onderneming niet dwarsbomen. Iets wat verder gaat dan alleen instemmen met de keuze voor de flexibele of solidaire regeling.” 

Helderheid creëren

Alle bestaande regelingen gaan op de schop. Het is als OR allereerst belangrijk om te weten welke regelingen de bestuurder nu aanbiedt. Patrick hierover: “Wil je op een goede manier de belangen van je volledige achterban vertegenwoordigen dan moet je van de hoed en de rand weten. Daarom is het allereerst essentieel om helder te krijgen welke pensioenvormen er nu binnen jouw organisatie zijn. Vaak zijn dat er meerdere, bijvoorbeeld door garanties die zijn gegeven bij een fusie of overname, eerdere wijzigingen van regelingen of door maatwerkafspraken bij verschillende organisatielagen of bepaalde afdelingen.” 

OR maakt het verschil

Dat het geen eenvoudig onderwerp is, daar zijn Patrick en Jan het over eens. “Maar wel een belangrijk topic, want het gaat om de financiële toekomst van collega’s”. Patrick deelt daarom meer advies. “Breng het proces in kaart. Weet welke mijlpalen eraan komen, bepaal op welke momenten je in actie komt en werk daar naartoe. Het is ook goed om je te realiseren wat de rol van communicatie in dit traject is. Het onderwerp is volop in het nieuws, dus is het slim om voor te sorteren op onvermijdelijke vragen van collega’s en proactief te informeren.” Daarnaast is er de communicatie richting bestuurders. Jan: “Door dit op een gedegen en ook proactieve manier te doen, weet het bestuur dat het onderwerp hoog op de agenda staat. Ook na de transitiefase is communiceren essentieel. Houdt de bestuurder zich aan de gemaakte afspraken? Gaat de uitvoering probleemloos? Over dat soort onderwerpen houd je de vinger aan de pols én deel je nieuws.” 

Kracht en stevigheid

Wat het uiteindelijke doel is van al het OR-pensioenwerk de komende tijd? Daar is Patrick duidelijk over. “Jezelf voeden met kennis zorgt dat je zekerder bent over dit complexe onderwerp. Kennis is kracht, zeker als het over pensioen gaat. Het maakt je een waardevoller belangenbehartiger en onderhandelaar voor collega’s. Ook ben je een betere gesprekspartner voor de bestuurder, omdat je de dialoog aangaat op hetzelfde niveau. En mocht er sprake zijn van schurende of tegengestelde belangen, dan sta je steviger.”