Adviesrecht van de OR: Een cruciale les uit de uitspraak van 29 maart 2023

Door: Paul Smarius

Paul Smarius

MZ Services heeft de ondernemingsraad van Insight in eerste instantie geadviseerd in deze kwestie. Mede hierdoor kwam de vraag op óf er sprake was van een belangrijke organisatorische wijziging. Uiteindelijk wordt in deze uitspraak benadrukt hoe belangrijk het adviesrecht van een ondernemingsraad wordt gevonden door de Ondernemingskamer.

Waar ging de zaak over?

Insight Nederland had in 2022 besloten om de functie van Senior Solution Sales Manager te schrappen. Dit klinkt misschien als een kleine aanpassing, het ging immers slechts om één functie uitgevoerd door één persoon. Toch speelde deze functie een belangrijke rol binnen het bedrijf. De OR hoorde pas op een veel later moment over deze beslissing en kreeg geen kans om advies te geven op dit besluit.

Na advies te hebben ingewonnen besloot de OR naar de Ondernemingskamer te stappen met het argument dat het schrappen van deze functie een belangrijke wijziging in de organisatie dan wel in de verdeling van de bevoegdheden was. Insight Nederland was het daar niet mee eens en vond dat de OR hier geen adviesrecht over had.

Wat zei de Ondernemingskamer?

De Ondernemingskamer gaf de OR gelijk. Ze oordeelden dat het schrappen van deze functie een grote impact had op de organisatie en dus adviesplichtig was. Waarom? De functie was cruciaal voor de salesafdeling (ongeveer een derde van het totaal aantal medewerkers), en het wegvallen van de functie leidde tot meer werk en verantwoordelijkheden voor andere medewerkers. Dat zorgde voor een flinke verandering in de werkwijze van het bedrijf.

Ook vond de Ondernemingskamer dat Insight Nederland de OR veel eerder had moeten informeren en betrekken bij deze beslissing. Het adviesrecht van de OR is er juist om mee te denken en bij te sturen bij zulke grote organisatorische veranderingen. Het besluit was kennelijk onredelijk genomen door de OR niet te betrekken.

Wat moet Insight Nederland nu doen?

De Ondernemingskamer bepaalde dat het besluit om de functie te schrappen moest worden teruggedraaid. Uiterlijk op 1 augustus 2023 moest Insight Nederland de gevolgen van hun beslissing ongedaan maken en dient er binnen een gegeven termijn alsnog het adviestraject te worden doorlopen.

Waarom is dit belangrijk voor jouw OR?

Deze uitspraak laat zien dat zelfs het schrappen van één functie al een advies plichtige beslissing kan zijn. Het gaat uitdrukkelijk om de vraag of het een belangrijke wijziging in de organisatie is, niet om de vraag om hoeveel aangepaste/vervallen functies het gaat.

Voor OR-leden is dit een goede les: wees alert op veranderingen in de organisatie. Of het nu gaat om het herstructureren van afdelingen, het verplaatsen van taken of het schrappen van functies. Vraag door, houd contact met de bestuurder en zoek professionele ondersteuning als er twijfel is over de concrete situatie in jullie organisatie.

Wat betekent dit voor werkgevers?

Het adviesrecht is niet zomaar een formaliteit. Het is een middel om werknemers een stem te geven bij belangrijke besluiten die de organisatie en haar medewerkers raken. Deze uitspraak is een herinnering dat het negeren van het adviesrecht kan leiden tot (juridische) problemen en het terugdraaien van besluiten. Het betrekken van de OR in een vroeg stadium is niet alleen verplicht, maar kan ook bijdragen aan betere besluiten en meer draagvlak. Overleg aan de voorkant van de besluitvorming met de ondernemingsraad óf en hoe ze in de besluitvorming wordt betrokken. Bij twijfel: betrek in de OR!

Een stap vooruit

De uitspraak van 29 maart 2023 is een belangrijk voorbeeld van het belang van communicatie tussen de OR en een bestuurder en laat zien dat het adviesrecht écht telt. Het is een oproep aan alle OR’s om hun rol serieus te nemen en aan werkgevers om hen de ruimte te geven om mee te denken. Samenwerking leidt tot beter functionerende organisaties.