Initiatief nemen op basis van art. 23: zo werkt het
Door: Wieteke Krol
Artikel 23 lid 3 van de WOR: “De ondernemingsraad is ook buiten de overlegvergadering bevoegd aan de ondernemer voorstellen te doen. Een dergelijk voorstel wordt schriftelijk en voorzien van een toelichting aan de ondernemer voorgelegd.” Dit deel van artikel 23 wordt ook wel het initiatiefrecht genoemd. Ik vertel je hoe initiatief nemen op basis van artikel 23 werkt.
Artikel 23
Artikel 25 en 27 in de WOR bepalen waar je als bestuurder en OR over móét spreken, zoals verhuizingen, reorganisaties of nieuwe regelingen. Artikel 23 geeft de gelegenheid om thema’s te bespreken of aan te kaarten die wettelijk niet zijn vastgelegd, maar die je samen wel belangrijk vindt. Het initiatiefrecht (lid 3) is een van de mogelijkheden.
Maak jezelf als OR populair
Als OR kun je in het kader van artikel 23 zelf het initiatief nemen om een onderwerp aan te kaarten, een project te starten of een voorstel voor een regeling te doen. Dat kan jouw eigen idee zijn, maar ook een idee dat aangedragen is door andere werknemers.
Het initiatiefrecht wordt vaak gebruikt voor thema’s die positief zijn voor de medewerkers, zoals duurzame inzetbaarheid, gezondheid en werkgeluk. Denk bijvoorbeeld aan een gezondere kantine of het vergoeden van een sportabonnement. Je kunt jezelf als OR met een dergelijk initiatief op een positieve manier op de kaart zetten.
Plichten OR en het initiatiefrecht
Bij artikel 23 lid 3 horen ook wat gedragsregels. Artikel 25 en 27 bepalen dat een bestuurder tijdig en schriftelijk om advies of instemming moet vragen aan de OR. Maar andersom geldt ook dat je de bestuurder tijdig en schriftelijk moet laten weten wat het voorstel van de OR is en waarom en bijvoorbeeld wat de kosten zijn van een bepaalde regeling of project. Let wel: de bestuurder neemt uiteindelijk, na minimaal één overleg, het besluit. Je hebt als OR dus rechten, maar ook plichten.
Mijn advies aan OR-leden is de bestuurder tijdig te betrekken, bijvoorbeeld al tijdens het (halfjaarlijks) artikel 24-overleg. Samen bepaal je dan of een plan nog aangepast moet worden en of er partijen bij betrokken moeten worden. Ook de bestuurder wil van invloed zijn op het uiteindelijke plan. Wat een OR van een bestuurder wil, dat vraagt de bestuurder natuurlijk ook van de OR!
Stel ook medewerkers op tijd op de hoogte van een initiatief van de OR.
Wees spaarzaam met je initiatieven
Als OR mag je zo vaak als je wilt gebruikmaken van het initiatiefrecht, maar wil je iets initiëren wat écht impact heeft, dan kost dat best wel wat tijd. Qua voorbereiding, uitwerking en eventueel het organiseren van bijeenkomsten. Veel ondernemingsraden hebben het al best druk. Wees daarom spaarzaam met je initiatieven. Je kunt beter één initiatief goed uitwerken, dan veel initiatieven nemen die niet van de grond komen of afgewezen worden.
Wat is het voordeel van jouw initiatief voor de bestuurder? Belicht ook die kant, dan is de kans van slagen groter.
Een wetsartikel is erg formeel beschreven. De meeste bestuurders kunnen er niet zo goed tegen als je met wetsartikelen strooit. Soms is het genoeg om een onderwerp zoals ‘sporten onder werktijd’ te agenderen op het overleg met de bestuurder (artikel 23, lid 2). Mogelijk gaat de bestuurder er dan al zelf verder mee aan de slag.
Na het indienen van een initiatief en overleg laat de bestuurder zo snel mogelijk schriftelijk aan de ondernemingsraad weten wat het besluit is. Mijn tip: doe het vooral met elkaar. Als bestuurder en medewerkers samen. Benadruk gezamenlijke belangen. Kom je met goede argumenten, dan kan een bestuurder daar toch bijna niet omheen?
