Medewerkersparticipatie
Door: Maarten Pieké
In Nederland is de medezeggenschap een voldongen feit. De OR’en zijn zelfs verenigd met de wet. Dit is specialer dan het wellicht op het eerste ogenblik lijkt. Internationaal weten organisaties vaak niet wat ze meemaken als ze erachter komen dat onze OR’en zelfs instemmingsrecht hebben. Maar hoe is dit eigenlijk zo ontstaan? In dit blog leg ik uit wat de betekenis van medezeggenschap is en wat het idee erachter is.
Checks and balances
De medezeggenschap werd in het leven geroepen om evenwicht te brengen in bedrijven. Het nut van de OR is tweeledig: aan de ene kant maakt meer draagvlak het makkelijker om mensen mee te nemen in een verandering. Anderzijds is het gezond als meerdere mensen, waaronder medewerkers, een besluit onder de loep nemen vanuit verschillende standpunten.
Er is maar één artikel in de WOR dat er toe doet
Bij het zien van deze kop dacht je waarschijnlijk dat ik artikel 25 of 27 zou noemen. Mis. Het belangrijkste artikel in de WOR is naar mijn mening artikel 2. Dit stelt dat de OR er is om bij te dragen aan goed functioneren van de onderneming in alle doelstellingen. Alles wat daarna komt is onbelangrijk. Dit is de kern van de betekenis van medezeggenschap.
Samenwerken met de bestuurder
In tegenstelling tot wat veel ondernemingsraden denken is het dus niet de bedoeling dat de OR als een soort minivakbond de hakken in het zand zet en de bestuurder controleert. De OR zou op basis van gelijkwaardig overleg moeten samenwerken met de bestuurder om zo de onderneming vooruit te helpen. MZ Services pleit daarom niet voor een reactieve, maar juist een proactieve benadering. Draag zelf eens bij de bestuurder zaken aan waarvan jullie denken dat ze belangrijk zijn.
Undercover boss
Als bestuurder is het een vrijwel onmogelijke opgave om een goed beeld te krijgen van hoe het met de onderneming gaat. De ondernemingsraad is een van de belangrijkste spreekbuizen die wél inzicht heeft in het wel en wee van de organisatie. Het is voor veel bestuurders een eye-opener: ze kunnen de OR als denktank gebruiken in plaats van het MT dat in een ivoren toren zit. Deze medewerkers zitten dagelijks met hun poten in de modder.
De kaders van de WOR
Nu hoor ik je al denken: proactief handelen valt helemaal niet binnen de bevoegdheden van de OR, zo staat in de WOR. Maar maak dat wat uit? De WOR staat de laatste dertig jaar stil en laat ruimte over voor eigen interpretatie. Verlies je dus niet in wetteksten, maar kijk naar wat werkt en rek de kaders op. Dit allemaal vanuit de gedachte dat de onderneming verder helpen ten grondslag ligt aan al het handelen van de OR.
