De drie elementen van een organisatiesysteem
Door: Marieke Vreugdenhil
Net als een familie, voetbalteam of vriendengroep vormt elke organisatie een eigen systeem. Hierin zijn collectieve overtuigingen, gedragingen en patronen verankerd. Alle handelingen van werknemers komen hieruit voort. Marieke – adviseur bij ons zusje ABGL – leert je in dit blog welke drie vaste elementen invloed hebben op het organisatiesysteem. Ontstaan er problemen op de werkvloer, zoals geroddel of ziekteverzuim? Grote kans dat de oorzaak in een van deze drie factoren ligt. Zo kun je als OR in het gesprek met de bestuurder jullie waarnemingen beter onderbouwen!
1. Binding
Binding gaat over jouw plek in het systeem. In een familie is die biologisch: jij bent kind van jouw vader en moeder, die bloedband is er altijd. In een organisatiesysteem gaat het over jouw plaats in de organisatie. Of je nu secretaresse bent of directeur: jij hebt recht op een plek waarin je wordt gezien en je jouw werk goed uit kunt voeren. Wanneer je wordt buitengesloten of vergeten, heeft dat invloed op het hele systeem.
2. Rangorde
In elk samenwerkingsverband is er een bepaalde rangorde. Dit geeft duidelijkheid over de verschillende posities. Het geeft rust en stabiliteit als iedereen zijn eigen positie inneemt met de daarbij behorende verantwoordelijkheid. Ordening wordt bijvoorbeeld bepaald door de mate van verantwoordelijkheid die iemand draagt of door de tijdsduur dat iemand deel uitmaakt van de organisatie. Wordt de rangorde verstoord – omdat er bijvoorbeeld een rolwijziging plaatsvindt – dan gaat de harmonie verloren en kan er onvrede en onrust ontstaan.
3. Geven en nemen
Geven en nemen is een essentieel onderdeel van elk organisatiesysteem. Deze twee elementen moeten met elkaar in balans zijn. Verstoringen hierin kunnen grote gevolgen hebben voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan de medewerker die altijd maar overuren blijft maken, waardoor anderen zich terugtrekken en hijzelf in een burn-out terechtkomt.
Goede leiders besteden aandacht aan het organisatiesysteem
Alle individuen in de organisatie vormen samen een groter geheel. Problemen staan dan vaak ook niet op zichzelf. Ziet jouw OR een terugkerend patroon? Denk aan die ene werkplek die wel besmet lijkt met negatieve energie, omdat niemand er echt gelukkig wordt. Misschien heeft jouw organisatie dan wel last van een disbalans in het systeem.
