Participatieve medezeggenschap invoeren in 3 stappen

Stap 1: Start vanuit de bedoeling

Voordat je participatieve medezeggenschap invoert, is het goed om te weten wat de bedoeling van medezeggenschap is. Het ontstond in de jaren 50 als middel om de Nederlandse economie te laten groeien. Terwijl we onze oorlogswonden likten, kwam het besef dat harmonie en samenwerking hiervoor een vereiste waren. Medezeggenschap moest ervoor zorgen dat een bedrijf zo goed mogelijk functioneerde. Een taak die nog steeds zo is geformuleerd in WOR artikel 2.

En niet voor niets. We hebben onze wederopbouw mede te danken aan medezeggenschap. Bedenk je dus dat (participatieve) medezeggenschap groter is dan jijzelf. Het bevordert de persoonlijke groei, het welzijn en de welvaart van mensen, maar ook de economische groei van jouw bedrijf en zelfs van heel Nederland. Houd dat doel altijd in je achterhoofd.

Stap 2: Onderzoek wat de werkelijk en de gewenste situatie is

Stel nu vast wat participatieve medezeggenschap moet opleveren voor jullie organisatie. Schets met jullie OR de voordelen en wat deze vorm van medezeggenschap kan bijdragen. Betrek hierbij overigens vooral het management en de directie. Kijk niet alleen op economisch gebied, maar ook naar wat je voor medewerkers wilt betekenen op het gebied van welzijn, geluk en werkplezier. De stand van het scorebord wordt immers bepaald door de samenwerking in het team.

Onderzoek vervolgens in hoeverre de ambities stroken met de realiteit. Elk bedrijf is anders en zelfs per afdeling kunnen de meningen behoorlijk uiteen lopen. Het is aan jullie als OR om alle puzzelstukjes te verzamelen, zodat je uiteindelijk de hele puzzel kunt leggen en de beeldvorming compleet is. Ga actief de werkvloer op en vraag medewerkers hoe zij tegen verschillende onderwerpen aankijken.

Eigenlijk ben je nu al met participatieve medezeggenschap bezig. Je noemt het alleen nog niet zo. Door actief uit te vragen, krijg je inzicht in het verschil tussen de werkelijke en de gewenste situatie. En ontdek je wat er nog moet gebeuren.

Stap 3: De participatieve medezeggenschap invoeren

Geef nu jouw ideeën vorm. Doe dit in kleine, behapbare stappen. Het succes van participatieve medezeggenschap valt of staat met de beschikbare informatie. Ga dus in gesprek met de directie. Spreek af dat zij de OR in een zeer vroegtijdig stadium informeren over ontwikkelingen binnen het bedrijf en niet pas op het moment dat er een adviesaanvraag ligt. Neem deze afspraken desnoods op in statuten, om te borgen dat dit echt gebeurt.

Een grote frustratie van de OR en het management is dat medewerkers te respons geven. Betrek hen daarom actief bij het beleid. Geef mensen binnen een afgekaderde termijn de ruimte en gelegenheid om iets van vraagstukken te vinden, bijvoorbeeld in een organisatieadviesgroep. Zo bak je participatieve medezeggenschap in in jouw bedrijfscultuur.

Begin klein, met advies- of instemmingsplichtige onderwerpen. De animo is hiervoor waarschijnlijk het grootst. Evalueer na het traject wat er goed ging en wat er nog beter kan. Zo vergroot je niet alleen het leereffect, maar voelen medewerkers zich ook erkend in hun belang en bijdrage. Succes!

Naast Talma Borgh, heeft ook RSZK als organisatie de medezeggenschap eens onder de loep genomen. Nieuwsgierig hoe ze dat hebben gedaan? Lees de referentie.