OR, ga eens op de stoel van de directie zitten
Door: Niek van Keulen
We zijn de piek van de coronacrisis (tenminste zo lijkt het) voorbij en in bedrijven wordt nagedacht hoe nu verder. Hoe ziet de wereld er na corona uit? En welke sporen heeft de crisis na gelaten? Voor bedrijven die van het steunpakket gebruik maakten, veranderen er ongetwijfeld zaken. Denk aan een grote reorganisatie of fusie als mogelijke oplossing voor de geleden schade. Ga in deze kwesties als OR gerust eens op de stoel van de directie zitten en wees een waardevolle partner.
Rooskleurig scenario
Waar de voorspellingen voor de economie ten gevolge van corona er helemaal niet rooskleurig uitzagen, blijkt het tegendeel waar. De werkloosheid neemt gestaag af, zelfs tot onder het niveau van voor corona. Faillissementen bleven veelal uit. En volgens nieuwe prognoses groeit de economie de komende jaren met 3 procent. Een economisch herstelplan waar miljarden voor wordt uitgetrokken, lijkt nu zelfs overbodig.
De balans opmaken
Ondanks dat de economische doemscenario’s veelal niet uitkomen, voelen verschillende organisaties wel degelijk de gevolgen van het afgelopen jaar. Denk als voorbeeld aan de reisbranche. Misschien overweegt de directie toch een reorganisatie om de verliezen van de vorige periode op te vangen en op een andere manier de toekomst in te gaan. Volgens mij is het zaak om als OR over die besluiten van de directie mee te denken. Deel jullie visie, doordenk alternatieven en vorm inhoudelijk een mening over de te nemen besluiten.
Denk bijvoorbeeld goed na of jullie vinden dat een reorganisatie echt onvermijdelijk is, analyseer om te beginnen de cijfers grondig. Misschien komen jullie tot alternatieven om op kosten te besparen of nieuwe inkomsten te genereren. Bespreek die visie zo mogelijk niet alleen met de directie maar ook met de Raad van Commissarissen als die er is. Zet het beeld wat jullie hebben naast dat van hen. Zoek waar de overlap zit en ga in gesprek over de inhoudelijke punten die jullie anders zien.
In gesprek met de directie en de RvC
Zet de visies van OR, directie en RvC naast elkaar en zoek de overlap: die is er altijd. Ga vervolgens in gesprek over de verschillen: die zijn er ook. Dat gesprek levert vrijwel altijd nieuwe inzichten en betere keuzes op. Doe als OR wat de wet van je vraagt: actief meedenken in het belang van de organisatie. Niet afwachten.
"Een OR die als een soort Noord-Koreaans parlement alleen maar klapt voor de beslissingen van de directie, voegt niets toe. Denk juist mee over wat er verandert als de steun wegvalt en hoe jullie daarop inspelen.” - Niek van Keulen
Ik adviseer OR’en altijd om eens even een tijdje op een puntje van de stoel van de directie te gaan zitten. Ontwikkel zelf een visie en benoem de belangrijkste beleidsmatige speerpunten. Zie de directie als gelijkwaardige gesprekspartner. Het zijn ook maar mensen, en in heel mijn carrière zag ik er nog geen een die alle wijsheid in pacht heeft en geen hulp nodig heeft bij bepalende besluiten. Dus ben open en eerlijk in een gesprek en fungeer als waardevolle partner van de directie.
Soms valt het doek
Ondanks de positieve geluiden over de economie en werkloosheid zijn er branches die hard getroffen zijn de afgelopen maanden. En voor sommige betekent het wegvallen van het steunpakket dat het doek valt. Dat is de harde realiteit. Maar dat is niet alleen van deze tijd.
De kolenboer die vroeger kolen kwam brengen, moest daar ook mee stoppen zodra we gasverwarming kregen. Of hij moest zijn corebusiness volledig aanpassen om levensvatbaar te blijven. Dat is nu niet anders. Ik kan me voorstellen dat in diverse branches nu grondig moet worden overwogen wat ze anders kunnen doen om in leven te blijven. Doorgaan op de oude weg is heilloos: dan wacht het faillissement.
“We willen allemaal terug naar normaal, maar voor sommige branches zal dat oude normaal niet meer bestaan.” - Niek Keulen
Vorm een eigen visie als OR, overleg met directie en Raad van Commissarissen en bereid je voor op de tijd na het steunpakket.
