Wat is werkdruk eigenlijk?
Door: Susanty Nap
In een maatschappij waar werkstress volksziekte nummer 1 is op de werkvloer, is het belangrijk aandacht te besteden aan werkdruk. Maar wat is dat eigenlijk? En wat kan jouw OR eraan doen? Ontdek het in dit blog.
Werkdruk is onderdeel van de arbeidsomstandigheden
Vaak wordt er bij arbo meteen gedacht aan praktische dingen, zoals een verstelbaar bureau of een beschermende helm op de bouwplaats. Maar arbo gaat ook over werkdruk: hoe medewerkers het werk ervaren en waar zij stress van krijgen. Dat is een belangrijke factor die invloed heeft op het werkplezier en daarmee de resultaten van een organisatie. Een belangrijk onderwerp voor de OR dus.
Stress is onzichtbaar
Bij een bureaustoel zie je direct of hij te hoog of te laag staat, maar of iemand werkdruk ervaart is een stuk moeilijker te meten. Het is moeilijk om grip te krijgen op stress. Vooral omdat het vaak om onuitgesproken zaken in een organisatie gaat. Een nieuwe koers die wordt ingezet waar het personeel het niet mee eens is bijvoorbeeld. Bespreken zij dat met hun leidinggevenden of kroppen ze het op met alle gevolgen van dien?
Wat factoren voor werkdruk zijn
Werkdruk is opgebouwd uit een combinatie van factoren. De volgende zaken zorgen binnen een organisatie voor werkdruk:
- Omgeving: de omgeving oefent druk uit op het individu. Denk aan cao’s en wetgeving, maar ook aan sociale steun van collega’s of waardering van externen.
- Werkbelasting: werkbelasting bestaat uit de inhoud van het werk, omvang van het werkaanbod en beschikbare tijd. Denk aan een slechte werkplek, maar ook aan lastige klanten.
- Het regelvermogen van de organisatie: hier gaat het om factoren die de werklast verzwaren, zoals slechte planningen, onvoldoende werkafstemming of een gebrek aan een goed opleidingsbeleid.
De OR loopt achter de feiten aan
Dat werkdruk een lastig, onzichtbaar onderwerp is, betekent niet dat je er niets mee moet doen. Helaas komt de OR vaak pas aan tafel op het moment dat het te laat is: er heerst al een zieke werksfeer en de kwartaalcijfers laten zien dat het ziekteverzuim hoog is. Grijp daarom al in een eerder stadium in.
Van hard werken gaat niemand dood, maar toch wel. In Japan hebben ze daar zelfs een woord voor: karoshi is een letterlijke vertaling van dood door overwerk.
Werkdruk en de organisatiecultuur
Sinds 2017 richt de Arbowet zich meer op preventie. De verantwoordelijkheid van de OR ligt dus niet meer in regels bedenken over het verlagen van het ziekteverzuim. Nee, het liefst voorkom je uitval. Er is een duidelijk verband tussen de organisatiecultuur en werkdruk. Het is belangrijk dat medewerkers open en eerlijk durven te praten over wat hen dwarszit. Dat verlicht meteen de last die op hun schouders rust.
Om werkdruk bij de wortels aan te pakken, is het daarom allereerst belangrijk te analyseren hoe jullie organisatiecultuur is. Belemmert of stimuleert die medewerkers juist om hun werk te doen? Is er een open overlegklimaat? En zo niet, wat zou je dan kunnen doen om meer openheid, respect en eerlijkheid te genereren.
De dialoog aangaan
Is het al te laat en hebben medewerkers in jouw organisatie last van een te hoge werkdruk? Ga dan met de directie, OR, hr en andere sleutelfiguren om tafel. Bespreek de ernst, aard, omvang en locatie van de problemen. Hoor elkaars perspectieven aan en werk vanuit daar verder. Want als jullie er al niet uitkomen, wat verwacht je dan van de rest? Pak werkdruk dus bij de bron aan.
