Nog niet bezig met de Wnra? Dit zijn de gevolgen
Door: Patrick Hüngens
Op 1 januari 2020 treedt de Wnra in werking voor de meeste ambtenaren. Dat lijkt ver weg, de zomer van dit jaar is immers nog niet eens begonnen. Maar schijn bedriegt en deze deadline laat zich niet opschuiven. Ik vind het daarom beangstigend om te horen dat veel OR’en geen idee hebben van de gevolgen van de Wnra. Ik praat jullie kort bij.
Gebruikmaken van het overgangsrecht
De reden dat velen nog achterover leunen, is dat de mogelijkheid bestaat om de ambtelijke aanstelling van rechtswege – dus zonder veel eigen actie – over te laten gaan in een arbeidsovereenkomst. Dat moet je naar mijn mening om twee redenen echter niet willen.
1. Er staat te veel in
Sommige dingen horen niet thuis in een arbeidsovereenkomst, maar staan wel het Wnra-artikel dat de overgang van rechtswege regelt. Zoals welke middelen een werknemer nodig heeft om zijn werk te kunnen doen. Denk aan muismatten of voetbankjes. Of wat denk je van het rooster en de werktijden? Laat het er alsjeblieft allemaal uit. Deze dingen horen niet thuis in een arbeidsovereenkomst.
2. Er staat te weinig in
Andersom worden er ook zaken juist nog niet vermeld waarvan je wel wil dat ze deel uitmaken van de arbeidsovereenkomst, zoals een incorporatiebeding. Dat beding regelt dat veranderingen in bijvoorbeeld de cao of in het Personeelshandboek direct doorwerken in de individuele arbeidsovereenkomst. De VNG zegt hierover dat je dat er later, of erger nog: tegelijkertijd met het ‘van rechtswege overgaan’, nog in kunt fietsen, maar dat vind ik juridisch gezien niet zuiver.
De komst van de Wnra raakt de kern van arbeidsverhoudingen, en dus de medezeggenschap. Het is dé uitgelezen kans om jouw stem als OR-lid te laten gelden. Gebruik die dus. Wacht niet tot de bestuurder jullie om advies vraagt, maar trek zelf aan de bel.
Hoe dan wel?
Wacht niet tot dingen je overkomen, maar ga razendsnel aan de slag. Bespreek de opties en kies wat voor jullie OR het beste zal werken. Beslis bijvoorbeeld of je vindt dat er gebruikgemaakt moet worden van het overgangsrecht. En denk goed na over hoe je collega’s informeert, wat je aan ‘verwachtingsmanagement wilt doen en welke ruimte je collega’s wilt bieden om zelf te onderhandelen.
Het eenzijdig opleggen van arbeidsvoorwaarden kan straks immers niet eer. Reken er dus op dat werknemers mondiger worden. Misschien werkt de nieuwe onderhandelingspositie zelfs gelukszoekers in de hand. Willen we dat stimuleren? Of juist niet?
Check ook van alle personeelsregelingen tot op de kleine lettertjes of ze nog wel aansluiten bij het Burgerlijk Wetboek. Dat is niet moeilijk, maar kost veel tijd. Soms moet de regeling zelfs wezenlijk veranderen, zoals het werving- en selectiebeleid. Bovendien vervallen deze regelingen volgens de Wnra ‘formeel’ allemaal op 1 januari 2020 en moeten ze – dus – opnieuw worden vastgesteld. Ook niet iets waarmee je tot op het laatst wil wachten!
En de klok tikt door. Mei is alweer voorbij. Dat betekent dat er zomervakanties voor de deur staan. Voor je het weet is het september en ben je al bijna door je netto speeltijd heen, terwijl de OR op veel zaken instemmingsrecht heeft. Achteraf, met terugwerkende kracht, repareren wat er te redden valt is niet fraai, slordig en duur. We weten al sinds maart 2017 dat het op 1 januari 2020 moet gebeuren. Werk aan de winkel dus.
De verplichting tot een GO verdwijnt voor gemeenten. Dit kan betekenen dat OR-leden meer taken op hun bordje krijgen. Bereid je daarop voor.
Maar er zijn nog zoveel weeffouten
Toegegeven: de Wnra is nog niet perfect. Maar de datum van 1 januari 2020 staat vast en voor het einde van het jaar komt er geen wetswijziging meer. Het is nu dus roeien met de riemen die je hebt en de gevolgen onder ogen zien. Ga aan de slag, bepaal je standpunt, klop aan bij je bestuurder en de afdeling HR, claim je rol en zorg dat je het regelt.
Moet alles écht klaar zijn op 1 januari 2020? Natuurlijk geldt ook hier: “Anything is legal as long as you don’t get caught”. Maar dat moeten we met z’n allen toch niet willen?! Maak daarom werk van de Wnra.
